Résumé :
|
Eski zamanlardan başlatılıp günümüze uzatılacak uzunca bir çizgi, sanat yapıtının var olma ve eleştiriyle tanışma süreçlerinin eşzamanlı olmadığını gösteriyor bize. Bu, dış doğada da var olan bir durumla eşgüdümlü düşünmeyi öneriyor: Önce ağaç, sonra meyve, sonra tüketim, ardından lezzet ve elbette o lezzete ilişkin yorumumuz… Bu sonuncusu, insanın yarattığı kültür söz konusu olduğunda, doğadan bağımsız, doğaya rağmen ve modern bir tutumdur; eleştirinin modern bir bakış açısıyla oluşmaya başlamasının nedeni budur. Geleneksel toplumlarda, mutlakıyet yönetimlerinde eleştirinin, eleştirel bakışın gelişememesinin nedeni modern hayatın verimlerinden uzağa düşmek, moderni iteleyip ötelemek, “birey” olmayı kabullenmemektir. İlk modern insan, ilk eleştiren insandır.
|